زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

ذکر (اسماء و صفات قرآن)




از اسماء و صفات قرآن، «ذکر» است.


۱ - معنی ذکر


« ذکر » گاهی به معنای «حفظ» و گاهی به معنای «یادآوری» است.

۲ - یادآوری


یادآوری ممکن است با دل صورت بگیرد (ذکر درونی و باطنی)، و ممکن است با زبان باشد (ذکر لفظی).

۳ - دلیل اطلاق ذکر بر قرآن


اطلاق ذکر، تذکره و… بر قرآن یا به این دلیل است که قرآن مردم را به یاد خدا می‌اندازد یا به خاطر یادآوری داستان پیشینیان یا به دلیل بیان تمام حقایق و مبانی دین و احکام شریعت اسلام و امور خیر و صلاح بندگان است.

۴ - نمونه قرآنی


«الذکر، ذکر، ذکری و تذکره» از اسامی و صفات قرآن به شمار می‌آیند. موارد کاربرد آن‌ها به ترتیب به قرار ذیل است:
۱. الذکر:
[۱] حجر/سوره۱۵، آیه۶.    
[۲] نحل/سوره۱۶، آیه۴۴.    
[۳] یس/سوره۳۶، آیه۱۱.    
[۴] ص/سوره۳۸، آیه۱و۸.    
[۵] فصلت/سوره۴۱، آیه۴۱.    
[۶] قمر/سوره۵۴، آیه۲۵.    
[۷] قلم/سوره۶۸، آیه۵۱.    
[۸] آل عمران/سوره۳، آیه۵۸.    
[۹] فرقان/سوره۲۵، آیه۱۸ و ۹۲.    
[۱۰] زخرف/سوره۴۳، آیه۵۰..    
[۱۱] حجر/سوره۱۵، آیه۶.    
[۱۲] نحل/سوره۱۶، آیه۴۴.    
[۱۳] یس/سوره۳۶، آیه۱۱.    
[۱۴] ص/سوره۳۸، آیه۱.    
[۱۵] ص/سوره۳۸، آیه۸.    
[۱۶] فصلت/سوره۴۱، آیه۴۱.    
[۱۷] قمر/سوره۵۴، آیه۲۵.    
[۱۸] قلم/سوره۶۸، آیه۵۱.    
[۱۹] آل عمران/سوره۳، آیه۵۸.    
[۲۰] فرقان/سوره۲۵، آیه۱۸.    
[۲۱] فرقان/سوره۲۵، آیه۹۲.    
[۲۲] زخرف/سوره۴۳، آیه۵۰.    

۲. ذکر:
[۲۳] یس/سوره۳۶، آیه۶۹.    
[۲۴] طه/سوره۲۰، آیه۹۹.    
[۲۵] طلاق/سوره۶۵، آیه۱۰.    
[۲۶] ص/سوره۳۸، آیه۴۹.    
[۲۷] صافات/سوره۳۷، آیه۳.    
[۲۸] مرسلات/سوره۷۷، آیه۵..    
[۲۹] یس/سوره۳۶، آیه۶۹.    
[۳۰] طه/سوره۲۰، آیه۹۹.    
[۳۱] طلاق/سوره۶۵، آیه۱۰.    
[۳۲] ص/سوره۳۸، آیه۴۹.    
[۳۳] صافات/سوره۳۷، آیه۳.    
[۳۴] مرسلات/سوره۷۷، آیه۵.    

۳. ذکری:
[۳۵] انعام/سوره۶، آیه۹۰.    
[۳۶] اعراف/سوره۷، آیه۲.    
[۳۷] هود/سوره۱۱، آیه۱۲۰.    
[۳۸] عنکبوت/سوره۲۹، آیه۵۱..    
[۳۹] انعام/سوره۶، آیه۹۰.    
[۴۰] اعراف/سوره۷، آیه۲.    
[۴۱] هود/سوره۱۱، آیه۱۲۰.    
[۴۲] عنکبوت/سوره۲۹، آیه۵۱.    

۴. تذکره:
[۴۳] طه/سوره۲۰، آیه۳.    
[۴۴] حاقه/سوره۶۹، آیه۴۸.    
[۴۵] مزمل/سوره۷۳، آیه۱۹.    
[۴۶] دهر/سوره۷۶، آیه۲۹.    
[۴۷] مدثر/سوره۷۴، آیه۴۹ و ۵۴..    
[۴۸] طه/سوره۲۰، آیه۳.    
[۴۹] حاقه/سوره۶۹، آیه۴۸.    
[۵۰] مزمل/سوره۷۳، آیه۱۹.    
[۵۱] دهر/سوره۷۶، آیه۲۹.    
[۵۲] مدثر/سوره۷۴، آیه۴۹.    
[۵۳] مدثر/سوره۷۴، آیه۵۴.    
[۵۴] سخاوی، علی بن محمد، جمال القراء و کمال الاقراء، ج۱، ص۱۷۲-۱۷۳.
[۵۵] زرکشی، محمد بن بهادر، البرهان فی علوم القرآن (باحاشیه)، ص۲۷۹.    
[۵۶] زرکشی، محمد بن بهادر، البرهان فی علوم القرآن (باحاشیه)، ص۲۷۴.    
[۵۷] سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، ج۱، ص۱۷۹.    
[۵۸] راغب اصفهانی، حسین بن محمد، - ۵۰۲ق، المفردات فی غریب القرآن، ص۱۷۹.    
[۵۹] قرشی بنابی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۳، ص۱۵.
[۶۰] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۱، ص۲۴۲.    
[۶۱] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۱، ص۱۷-۱۸.    
[۶۲] مصباح، محمد تقی، قرآن شناسی، ص۴۷-۵۰.
[۶۳] رامیار، محمود، تاریخ قرآن، ص۳۰.
[۶۴] طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۲، ص۱۰۱.    


۵ - پانویس

 
۱. ↑ حجر/سوره۱۵، آیه۶.    
۲. ↑ نحل/سوره۱۶، آیه۴۴.    
۳. ↑ یس/سوره۳۶، آیه۱۱.    
۴. ↑ ص/سوره۳۸، آیه۱و۸.    
۵. ↑ فصلت/سوره۴۱، آیه۴۱.    
۶. ↑ قمر/سوره۵۴، آیه۲۵.    
۷. ↑ قلم/سوره۶۸، آیه۵۱.    
۸. ↑ آل عمران/سوره۳، آیه۵۸.    
۹. ↑ فرقان/سوره۲۵، آیه۱۸ و ۹۲.    
۱۰. ↑ زخرف/سوره۴۳، آیه۵۰..    
۱۱. ↑ حجر/سوره۱۵، آیه۶.    
۱۲. ↑ نحل/سوره۱۶، آیه۴۴.    
۱۳. ↑ یس/سوره۳۶، آیه۱۱.    
۱۴. ↑ ص/سوره۳۸، آیه۱.    
۱۵. ↑ ص/سوره۳۸، آیه۸.    
۱۶. ↑ فصلت/سوره۴۱، آیه۴۱.    
۱۷. ↑ قمر/سوره۵۴، آیه۲۵.    
۱۸. ↑ قلم/سوره۶۸، آیه۵۱.    
۱۹. ↑ آل عمران/سوره۳، آیه۵۸.    
۲۰. ↑ فرقان/سوره۲۵، آیه۱۸.    
۲۱. ↑ فرقان/سوره۲۵، آیه۹۲.    
۲۲. ↑ زخرف/سوره۴۳، آیه۵۰.    
۲۳. ↑ یس/سوره۳۶، آیه۶۹.    
۲۴. ↑ طه/سوره۲۰، آیه۹۹.    
۲۵. ↑ طلاق/سوره۶۵، آیه۱۰.    
۲۶. ↑ ص/سوره۳۸، آیه۴۹.    
۲۷. ↑ صافات/سوره۳۷، آیه۳.    
۲۸. ↑ مرسلات/سوره۷۷، آیه۵..    
۲۹. ↑ یس/سوره۳۶، آیه۶۹.    
۳۰. ↑ طه/سوره۲۰، آیه۹۹.    
۳۱. ↑ طلاق/سوره۶۵، آیه۱۰.    
۳۲. ↑ ص/سوره۳۸، آیه۴۹.    
۳۳. ↑ صافات/سوره۳۷، آیه۳.    
۳۴. ↑ مرسلات/سوره۷۷، آیه۵.    
۳۵. ↑ انعام/سوره۶، آیه۹۰.    
۳۶. ↑ اعراف/سوره۷، آیه۲.    
۳۷. ↑ هود/سوره۱۱، آیه۱۲۰.    
۳۸. ↑ عنکبوت/سوره۲۹، آیه۵۱..    
۳۹. ↑ انعام/سوره۶، آیه۹۰.    
۴۰. ↑ اعراف/سوره۷، آیه۲.    
۴۱. ↑ هود/سوره۱۱، آیه۱۲۰.    
۴۲. ↑ عنکبوت/سوره۲۹، آیه۵۱.    
۴۳. ↑ طه/سوره۲۰، آیه۳.    
۴۴. ↑ حاقه/سوره۶۹، آیه۴۸.    
۴۵. ↑ مزمل/سوره۷۳، آیه۱۹.    
۴۶. ↑ دهر/سوره۷۶، آیه۲۹.    
۴۷. ↑ مدثر/سوره۷۴، آیه۴۹ و ۵۴..    
۴۸. ↑ طه/سوره۲۰، آیه۳.    
۴۹. ↑ حاقه/سوره۶۹، آیه۴۸.    
۵۰. ↑ مزمل/سوره۷۳، آیه۱۹.    
۵۱. ↑ دهر/سوره۷۶، آیه۲۹.    
۵۲. ↑ مدثر/سوره۷۴، آیه۴۹.    
۵۳. ↑ مدثر/سوره۷۴، آیه۵۴.    
۵۴. ↑ سخاوی، علی بن محمد، جمال القراء و کمال الاقراء، ج۱، ص۱۷۲-۱۷۳.
۵۵. ↑ زرکشی، محمد بن بهادر، البرهان فی علوم القرآن (باحاشیه)، ص۲۷۹.    
۵۶. ↑ زرکشی، محمد بن بهادر، البرهان فی علوم القرآن (باحاشیه)، ص۲۷۴.    
۵۷. ↑ سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، ج۱، ص۱۷۹.    
۵۸. ↑ راغب اصفهانی، حسین بن محمد، - ۵۰۲ق، المفردات فی غریب القرآن، ص۱۷۹.    
۵۹. ↑ قرشی بنابی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۳، ص۱۵.
۶۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۱، ص۲۴۲.    
۶۱. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۱، ص۱۷-۱۸.    
۶۲. ↑ مصباح، محمد تقی، قرآن شناسی، ص۴۷-۵۰.
۶۳. ↑ رامیار، محمود، تاریخ قرآن، ص۳۰.
۶۴. ↑ طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۲، ص۱۰۱.    


۶ - منبع

فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «ذکر».    


رده‌های این صفحه : قرآن شناسی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.